ကမ ၻာျပားၿပီလို႔ေျပာတာ အေၾကာင္းမဲ့မဟုတ္ပါဘူး။ အေၾကာင္းရိွပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ငါးရာေက်ာ္က ကမ ၻာၾကီးလံုး၀ိုင္းေနတယ္ ဆိုတဲ့ေျပာဆိုခ်က္မ်ိဳးဟာ လူသား ေတြအတြက္ အထူးအဆန္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔ ဒီအခ်ိန္မွာ ကမ ၻာၾကီးျပားေနၿပီလို႔ေျပာ ၾကဆိုၾကတာေတြဟာ အထူးအဆန္းမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဥပမာ တစ္ခုၾကည့္ရေအာင္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံနဲ႔ကပ္လွ်က္ရိွတဲ့ မကၠစီကိုႏိုင္ငံဟာ ကမ ၻာေပၚမွာလုပ္အခအနည္းဆံုးႏိုင္ငံတစ္ခု ပါ။ ဒါေၾကာင့္ သူ႔ႏိုင္ငံမွာ ထုတ္လုပ္သမွ်ပစၥည္းေတြဟာေစ်းေပါရမွာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ႏိုင္ငံက ျပည္သူအမ်ားစုကိုးကြယ္တဲ့ အပ်ိဳစင္ ဂိုဒါလုပ ရုပ္ထုေလးကိုေတာ့ တရုတ္ျပည္ကတင္သြင္းေနရ တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တရုတ္ျပည္ကထုတ္လုပ္ၿပီး သေဘၤာတစ္တန္၊ ကားတစ္တန္နဲ႔ မကၠစီကို ပို႔လိုက္တဲ့ လမ္းစရိတ္ပါထည့္ေပါင္းလိုက္တာေတာင္မွ အဲဒီရုပ္ထုေလးတစ္ခုရဲ ႔တန္ဖိုး ဟာ မကၠစီကိုမွာ ထုတ္လုပ္တဲ့ တန္ဖိုးထက္အမ်ာၾကီးသက္သာေနလို႔ပါ။ ဆိုေတာ့ မကၠစီကိုရဲ ႔ျပည္ တြင္းေစ်းကြက္ကို တရုတ္ျပည္ကလက္ဦးသြားတာေပါ့။
ေနာက္ထပ္ရိွေသးတယ္။ အီဂ်စ္မွာ မူဆလင္ ဥပုဒ္လအတြင္း ကေလးေတြကိုင္တဲ့ ရိုးရာမီးပံုးေလး ေတြရိွပါတယ္။ အထဲမွာ ဖေယာင္းတိုင္ေလးေတြထြန္းလို႔ေပါ့။ ဥပုဒ္လအတြင္း ကေလးေတြဟာ အဲဒီမီးပံုးေလးေတြကိုင္ၿပီး ရိုးရာသီးခ်င္းေလးေတြကို တစ္အိမ္တက္ဆင္းသြားေရာက္ဆိုေလ့ရိွပါ တယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီရိုးရာမီးပံုးေလးေတြကို တရုတ္ျပည္ကတင္သြင္းတယ္တဲ့။ တရုတ္ျပည္လုပ္ မီးပံုးေလးေတြမွာ ဖေယာင္းတိုင္မပါေတာ့ဘူး။ ဖေယာင္းတို္င္အစား နီယြန္မီးသီးေလးကို အထဲမွာ ထည့္ထားတယ္။ အီဂ်စ္ျပည္လုပ္ လက္ျဖစ္ရိုးရာမီးပံုးေတြကေတာ့ ဖန္နဲ႔လုပ္ထားတဲ့အတြက္ နဲနဲ ေလးတယ္။ အခုတရုတ္မီးပံုးေတြကုိ ပလက္စတစ္အၾကည္သားနဲ႔လုပ္တဲ့အတြက္ ေပါ့လည္းေပါ့ တယ္။ ေသလည္း ေသသပ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ခိုင္္လည္းခို္င္ခန္႔တယ္။ ဒီထက္ ပိုအေရးၾကီးတာက ေတာ့ တရုတ္မီးပံုးေတြဟာ အီဂ်စ္လုပ္ လက္ျဖစ္မီးပံုးေတြထက္ ပိုၿပီးေစ်းသက္သာေနပါတယ္။ တရုတ္ျပည္လုပ္မီးပံုးေလးေတြမွာ မိုက္ခရိုခ်စ္ပ္ျပားေလးေတြထည့္ထားၿပီး အီဂ်စ္ရိုးရာသီးခ်င္းေတြ ရဲ့ တီးလံုးေလးေတြေတာင္ ထည့္ထားလိုက္ေသးတယ္။ ကဲ ဒီေတာ့ အီဂ်စ္မိဘေတြက တရုတ္က လာတဲ့ မီးပံုးေလးေတြပဲ သူတို႔ကေလးေတြကို ၀ယ္ေပးေတာ့တာေပါ့။ တဆက္တည္းမွာပဲ အီဂ်စ္ ရိုးရာအိမ္တြင္း လက္မႈလုပ္ငန္းေတြလည္း အရံႈးေပၚကုန္ေရာ။ ဒါေတြဟာ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကမ ၻာျပားလို႔ ပါပဲ။
အခုဆိုယင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကမ ၻာျပားတဲ့ ဒဏ္ကိုေတာ္ေတာ္ေလးအလူး အလိမ့္ခံေနရၿပီ။ ကမ ၻာျပားၾကီးထဲမွာ ရိွတဲ့ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံေတြရဲ ႔အေနအထားကို ျခိမ္းေျခာက္မႈ ေတြရိွေနၿပီ။ ဒီ႔အတြက္ လုပ္စရာတစ္ခုတည္းပဲရိွပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အဲဒီႏိုင္ငံေတြက ျပည္သူ လူထုနဲ႔ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြက ကိုယ့္ကုိယ္ကုိရိုးသားဖို႔ပါပဲ။
ဘယ္လိုရိုးသားၾကမလဲ။ အရက္သမားေတြ အရက္ျဖတ္သလိုေပါ့။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အရက္ျဖတ္ခ်င္တဲ့ လူေတြ သီးျခားဖြဲ႔ထားတဲ့ ကလပ္အသင္းေတြရိွတယ္။ အဲဒီအသင္းက အသင္း ၀င္ေတြဟာ တစ္ပတ္မွာတစ္ခါ ဆံုေတြ႔ေလ့ရိွၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့အသင္း၀င္ေတြေရွ ႔မွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိ ထၿပီးမိတ္ဆက္ရတယ္။ ဥပမာ ႔ ႔ ႔ ႔ ႔ ႔ “ က်ေနာ့္ နာမည္ ေက်ာ္လင္းဦးပါ၊ က်ေနာ္ အရက္စြဲေနတာ ဘယ္ႏွစ္လရိွပါၿပီ။” စသည္အားျဖင့္ေပါ။ ဒီလိုပဲ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြက ေခါင္းေဆာင္ ေတြဟာလည္း အားလံုးရဲ႕ေရွ႕မွာ မတ္တပ္ရပ္ၿပီ “ က်ေနာ္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္ကပါ။ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအေတာ့္ကို ေနာက္က်က်န္ေနခဲ့ပါၿပီ” လို႔ေျပာရဲရမယ္။ ေျပာႏိုင္ရမယ္။ ဒါဆိုယင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈေနာက္က်ေနတဲ့ ဘ၀ကေန ရံုးထြက္ႏိုင္လိမ့္မယ္။
စစ္ေအးေခတ္ၾကီးကုန္ဆံုးၿပီးေနာက္ ခင္မ်ားတို႔က်ေနာ္တို႔ဒီေန႔ၾကံဳေနရတဲ့ေခတ္ကို “လက္ကား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး” ေခတ္လို႔ေခၚခ်င္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို အံုနဲ႕ က်င္းနဲ႕လုပ္ရမယ့္ ေခတ္ျဖစ္လို႔ပါပဲ။ အဲဒီ လက္ကားျပဳျပင္ေျပာင္လဲေရးလုပ္ငန္းေတြကို ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ တိုင္းျပည္ေတြမွာရိွတဲ့ လက္တစ္ဆုတ္စာေလာက္သာရိွတဲ့ ထိ္ပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ေတြခ်ည္းပဲ လုပ္ လို႔ရပါတယ္။ ၁၉၉၄ ကေန ၂၀၀၀ ခုႏွစ္အတြင္း မကၠစီကုိရဲ႕စီးပြားေရးကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလ ဲလုပ္တဲ့ အခါ အဲဒီတုန္းက သမတျဖစ္တဲ့ အာနက္စတို ဇက္ဒီလို အပါအ၀င္ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ သံုး ေယာက္ထဲ ဆံုးျဖတ္လုပ္ကုိင္ခဲ့တာပါ။ ဒီလိုပဲ တရုတ္ျပည္မွာ တိန္႔ေရွာင္ပိန္က ကြန္ျမဴနစ္အေတြး အေခၚကို စြန္႔လြတ္ၿပီး “ခ်မ္းသာျခင္းဟာ ဂုဏ္ရိွတယ္” လို႔ေျပာတုန္းက သူရဲ႕ထိပ္တန္းအၾကံေပး အနည္းအက်ဥ္းေလာက္ပဲ ဒီကိစၥကို ၾကိဳသိခဲ့တာပါ။
ဒီလိုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မလုပ္ႏိုင္တဲ့ တိုင္းျပည္ေတြကေတာ့ ကမ ၻာျပားၾကီးထဲမွာ ေနာက္က်က်န္ေန ဦးမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ “လက္ကား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး” ျပဳလုပ္ႏိုင္တဲ့ တိုင္းျပည္ေတြအတြက္ကေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဟာ ဒီအဆင့္မွာတင္ ရပ္လို႔မရပါဘူး။ ဒီထက္ နက္နဲတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအ ဆင့္က်န္ပါေသးတယ္။ ဒါကေတာ့ “လက္လီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး” ပါ။
ဒီ “လက္လီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး” အဆင့္မွာ တျခားႏိုင္ငံနဲ႔ကုန္သြယ္တာတို႔၊ တျခားႏိုင္ငံက ကိုယ့္ ဆီမွာ လာၿပီးရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံတာတို႔နဲ႔တင္ မလံုေလာက္ေတာ့ပါဘူး။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာရိွတဲ့ အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္ေတြကို ၾကည့္ၿပီးလိုသလိုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔လိုအပ္လာပါၿပီ။ ဒီေနရာမွာ အဓိကထား ၾကည့္ရမယ့္ နယ္ပယ္ ေလးရပ္ရိွပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့- လမ္း၊ တံတား၊လွ်ပ္စစ္မီး၊ စတဲ့အေျခခံ အေဆာက္အအံု နဲ႔ဆိုင္တဲ့ နယ္ပယ္၊ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ ေတြကုိေသေသခ်ာခ်ာလိုက္နာျခင္းရိွမရိွ ထိန္းေက်ာင္းေပးမယ့္ တရားရံုးတို႔၊ ျပည္သူ႔ရဲ တို႔နဲ႔ဆိုင္တဲ့ နယ္ပယ္၊ ပညာေရးနယ္ပယ္ နဲ႔ ယဥ္ ေက်းမႈနယ္ပယ္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနယ္ပယ္ေလးရပ္မွ အားနည္းခ်က္ေတြရိွေနၿပီဆိုယင္ေတာ့ အား ေကာင္းေအာင္လုပ္ထားေပေတာ့။ ဒါမွမဟုတ္ယင္ေတာ့ “လက္လီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး”ေခတ္မွာ လည္း သူမ်ားေနာက္ကက်န္ေနခဲ့ဦးမွာပဲ။
က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကေတာ့ “လက္ကားျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး”မွာလည္း သူမ်ားနဲ႔မယွဥ္ႏိုင္၊ “လက္လီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး” က်ေတာ့လည္း ဘာမွန္းမသိျဖစ္ေနဆဲပါ။ ဒါေတြရဲ႕ အရင္းခံ ျပ ႆနာဟာ အာဏာပိုင္မ်ားရဲ႕အသိအျမင္နည္းပါးမႈျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာဗဟုသုတနဲ႔ ပညာေရး အေျခခံနည္းပါးလွတဲ့ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ အဲဒီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြနဲ႔ စိမ္းေနဆဲပါ။ အက်ိဳးဆက္အားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ခၽြတ္ခ်ံက်မႈေတြဟာ ကာလရွည္ၾကာေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပ မယ့္ တိုင္းျပည္အတြင္းက ျပႆနာအရပ္ရပ္ဟာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ဥေဏွာက္ေတြနဲ႔မမီွႏိုင္ ေအာင္ ရႈပ္ေထြးေပြလီလာတာနဲ႔အမွ် အာဏာကို က်ားကုတ္က်ားခဲ ဆုတ္ကိုင္ထားခ်င္တဲ့ဆႏၵေတြ တစ္ျဖည္းျဖည္းေမွးမိွန္လာမွာပါ။
အခုလက္ရိွမွာပဲ တိုင္ျပည္အတြင္းက ေလာင္စာဆီျပႆနာကဟာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြအတြက္ ေခါင္း ခဲစရာျဖစ္ေနရပါၿပီ။ ေလာင္စာဆီကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျပည္သူလူထုကလႈပ္ရွားလာယင္လည္း ႏိွမ္ ႏွင္းပစ္လိုက္မယ္လို႔ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြလြယ္လြယ္ကူကူစဥ္းစားထားခဲ့ပံုရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔ ျပႆနာဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြထင္သလို လြယ္လြယ္ကူကူေျဖရွင္းလို႔ရတဲ့ ျပႆနာ မဟုတ္တဲ့အျပင္ ဒီ ေန႔ ကမ ၻာဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြသိတဲ့ လံုး၀န္းတဲ့ကမ ၻာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ လံုး၀န္း တဲ့ ကမ ၻာတုန္း ကဆို ယင္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ႕ဖိႏွိပ္မႈဟာ ထင္သလိုက်ဲႏိုင္မွာျဖစ္ေပမယ့္ အခုေတာ့ ဒီေန႔ျဖစ္တဲ့ ဆႏၵျပပြဲ ေတြကို ညတြင္းခ်င္း ကမ ၻာက သိႏိုင္ၿပီျဖစ္လို႔ ကမ ၻာျပားတဲ့ ဒဏ္ကို ျမန္မာ ႏိုင္ငံက စစ္ အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြအလူးအလဲခံေနရပါၿပီ။ ဒါဆိုယင္ေတာ့ ကမ ၻာျပားမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ လူေတြရဲ႕ ဘ၀နဲ႕ေလွ်ာ္ညီစြာ ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ကို အားသြန္ခြန္စိုက္စလုပ္ဖို႔လိုေနပါၿပီ။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ငါးရာေက်ာ္က ကမ ၻာၾကီးလံုး၀ိုင္းေနတယ္ ဆိုတဲ့ေျပာဆိုခ်က္မ်ိဳးဟာ လူသား ေတြအတြက္ အထူးအဆန္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔ ဒီအခ်ိန္မွာ ကမ ၻာၾကီးျပားေနၿပီလို႔ေျပာ ၾကဆိုၾကတာေတြဟာ အထူးအဆန္းမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဥပမာ တစ္ခုၾကည့္ရေအာင္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံနဲ႔ကပ္လွ်က္ရိွတဲ့ မကၠစီကိုႏိုင္ငံဟာ ကမ ၻာေပၚမွာလုပ္အခအနည္းဆံုးႏိုင္ငံတစ္ခု ပါ။ ဒါေၾကာင့္ သူ႔ႏိုင္ငံမွာ ထုတ္လုပ္သမွ်ပစၥည္းေတြဟာေစ်းေပါရမွာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ႏိုင္ငံက ျပည္သူအမ်ားစုကိုးကြယ္တဲ့ အပ်ိဳစင္ ဂိုဒါလုပ ရုပ္ထုေလးကိုေတာ့ တရုတ္ျပည္ကတင္သြင္းေနရ တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တရုတ္ျပည္ကထုတ္လုပ္ၿပီး သေဘၤာတစ္တန္၊ ကားတစ္တန္နဲ႔ မကၠစီကို ပို႔လိုက္တဲ့ လမ္းစရိတ္ပါထည့္ေပါင္းလိုက္တာေတာင္မွ အဲဒီရုပ္ထုေလးတစ္ခုရဲ ႔တန္ဖိုး ဟာ မကၠစီကိုမွာ ထုတ္လုပ္တဲ့ တန္ဖိုးထက္အမ်ာၾကီးသက္သာေနလို႔ပါ။ ဆိုေတာ့ မကၠစီကိုရဲ ႔ျပည္ တြင္းေစ်းကြက္ကို တရုတ္ျပည္ကလက္ဦးသြားတာေပါ့။
ေနာက္ထပ္ရိွေသးတယ္။ အီဂ်စ္မွာ မူဆလင္ ဥပုဒ္လအတြင္း ကေလးေတြကိုင္တဲ့ ရိုးရာမီးပံုးေလး ေတြရိွပါတယ္။ အထဲမွာ ဖေယာင္းတိုင္ေလးေတြထြန္းလို႔ေပါ့။ ဥပုဒ္လအတြင္း ကေလးေတြဟာ အဲဒီမီးပံုးေလးေတြကိုင္ၿပီး ရိုးရာသီးခ်င္းေလးေတြကို တစ္အိမ္တက္ဆင္းသြားေရာက္ဆိုေလ့ရိွပါ တယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီရိုးရာမီးပံုးေလးေတြကို တရုတ္ျပည္ကတင္သြင္းတယ္တဲ့။ တရုတ္ျပည္လုပ္ မီးပံုးေလးေတြမွာ ဖေယာင္းတိုင္မပါေတာ့ဘူး။ ဖေယာင္းတို္င္အစား နီယြန္မီးသီးေလးကို အထဲမွာ ထည့္ထားတယ္။ အီဂ်စ္ျပည္လုပ္ လက္ျဖစ္ရိုးရာမီးပံုးေတြကေတာ့ ဖန္နဲ႔လုပ္ထားတဲ့အတြက္ နဲနဲ ေလးတယ္။ အခုတရုတ္မီးပံုးေတြကုိ ပလက္စတစ္အၾကည္သားနဲ႔လုပ္တဲ့အတြက္ ေပါ့လည္းေပါ့ တယ္။ ေသလည္း ေသသပ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ခိုင္္လည္းခို္င္ခန္႔တယ္။ ဒီထက္ ပိုအေရးၾကီးတာက ေတာ့ တရုတ္မီးပံုးေတြဟာ အီဂ်စ္လုပ္ လက္ျဖစ္မီးပံုးေတြထက္ ပိုၿပီးေစ်းသက္သာေနပါတယ္။ တရုတ္ျပည္လုပ္မီးပံုးေလးေတြမွာ မိုက္ခရိုခ်စ္ပ္ျပားေလးေတြထည့္ထားၿပီး အီဂ်စ္ရိုးရာသီးခ်င္းေတြ ရဲ့ တီးလံုးေလးေတြေတာင္ ထည့္ထားလိုက္ေသးတယ္။ ကဲ ဒီေတာ့ အီဂ်စ္မိဘေတြက တရုတ္က လာတဲ့ မီးပံုးေလးေတြပဲ သူတို႔ကေလးေတြကို ၀ယ္ေပးေတာ့တာေပါ့။ တဆက္တည္းမွာပဲ အီဂ်စ္ ရိုးရာအိမ္တြင္း လက္မႈလုပ္ငန္းေတြလည္း အရံႈးေပၚကုန္ေရာ။ ဒါေတြဟာ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကမ ၻာျပားလို႔ ပါပဲ။
အခုဆိုယင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကမ ၻာျပားတဲ့ ဒဏ္ကိုေတာ္ေတာ္ေလးအလူး အလိမ့္ခံေနရၿပီ။ ကမ ၻာျပားၾကီးထဲမွာ ရိွတဲ့ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံေတြရဲ ႔အေနအထားကို ျခိမ္းေျခာက္မႈ ေတြရိွေနၿပီ။ ဒီ႔အတြက္ လုပ္စရာတစ္ခုတည္းပဲရိွပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အဲဒီႏိုင္ငံေတြက ျပည္သူ လူထုနဲ႔ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြက ကိုယ့္ကုိယ္ကုိရိုးသားဖို႔ပါပဲ။
ဘယ္လိုရိုးသားၾကမလဲ။ အရက္သမားေတြ အရက္ျဖတ္သလိုေပါ့။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အရက္ျဖတ္ခ်င္တဲ့ လူေတြ သီးျခားဖြဲ႔ထားတဲ့ ကလပ္အသင္းေတြရိွတယ္။ အဲဒီအသင္းက အသင္း ၀င္ေတြဟာ တစ္ပတ္မွာတစ္ခါ ဆံုေတြ႔ေလ့ရိွၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့အသင္း၀င္ေတြေရွ ႔မွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိ ထၿပီးမိတ္ဆက္ရတယ္။ ဥပမာ ႔ ႔ ႔ ႔ ႔ ႔ “ က်ေနာ့္ နာမည္ ေက်ာ္လင္းဦးပါ၊ က်ေနာ္ အရက္စြဲေနတာ ဘယ္ႏွစ္လရိွပါၿပီ။” စသည္အားျဖင့္ေပါ။ ဒီလိုပဲ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြက ေခါင္းေဆာင္ ေတြဟာလည္း အားလံုးရဲ႕ေရွ႕မွာ မတ္တပ္ရပ္ၿပီ “ က်ေနာ္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္ကပါ။ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအေတာ့္ကို ေနာက္က်က်န္ေနခဲ့ပါၿပီ” လို႔ေျပာရဲရမယ္။ ေျပာႏိုင္ရမယ္။ ဒါဆိုယင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈေနာက္က်ေနတဲ့ ဘ၀ကေန ရံုးထြက္ႏိုင္လိမ့္မယ္။
စစ္ေအးေခတ္ၾကီးကုန္ဆံုးၿပီးေနာက္ ခင္မ်ားတို႔က်ေနာ္တို႔ဒီေန႔ၾကံဳေနရတဲ့ေခတ္ကို “လက္ကား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး” ေခတ္လို႔ေခၚခ်င္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို အံုနဲ႕ က်င္းနဲ႕လုပ္ရမယ့္ ေခတ္ျဖစ္လို႔ပါပဲ။ အဲဒီ လက္ကားျပဳျပင္ေျပာင္လဲေရးလုပ္ငန္းေတြကို ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ တိုင္းျပည္ေတြမွာရိွတဲ့ လက္တစ္ဆုတ္စာေလာက္သာရိွတဲ့ ထိ္ပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ေတြခ်ည္းပဲ လုပ္ လို႔ရပါတယ္။ ၁၉၉၄ ကေန ၂၀၀၀ ခုႏွစ္အတြင္း မကၠစီကုိရဲ႕စီးပြားေရးကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလ ဲလုပ္တဲ့ အခါ အဲဒီတုန္းက သမတျဖစ္တဲ့ အာနက္စတို ဇက္ဒီလို အပါအ၀င္ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ သံုး ေယာက္ထဲ ဆံုးျဖတ္လုပ္ကုိင္ခဲ့တာပါ။ ဒီလိုပဲ တရုတ္ျပည္မွာ တိန္႔ေရွာင္ပိန္က ကြန္ျမဴနစ္အေတြး အေခၚကို စြန္႔လြတ္ၿပီး “ခ်မ္းသာျခင္းဟာ ဂုဏ္ရိွတယ္” လို႔ေျပာတုန္းက သူရဲ႕ထိပ္တန္းအၾကံေပး အနည္းအက်ဥ္းေလာက္ပဲ ဒီကိစၥကို ၾကိဳသိခဲ့တာပါ။
ဒီလိုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မလုပ္ႏိုင္တဲ့ တိုင္းျပည္ေတြကေတာ့ ကမ ၻာျပားၾကီးထဲမွာ ေနာက္က်က်န္ေန ဦးမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ “လက္ကား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး” ျပဳလုပ္ႏိုင္တဲ့ တိုင္းျပည္ေတြအတြက္ကေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဟာ ဒီအဆင့္မွာတင္ ရပ္လို႔မရပါဘူး။ ဒီထက္ နက္နဲတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအ ဆင့္က်န္ပါေသးတယ္။ ဒါကေတာ့ “လက္လီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး” ပါ။
ဒီ “လက္လီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး” အဆင့္မွာ တျခားႏိုင္ငံနဲ႔ကုန္သြယ္တာတို႔၊ တျခားႏိုင္ငံက ကိုယ့္ ဆီမွာ လာၿပီးရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံတာတို႔နဲ႔တင္ မလံုေလာက္ေတာ့ပါဘူး။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာရိွတဲ့ အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္ေတြကို ၾကည့္ၿပီးလိုသလိုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔လိုအပ္လာပါၿပီ။ ဒီေနရာမွာ အဓိကထား ၾကည့္ရမယ့္ နယ္ပယ္ ေလးရပ္ရိွပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့- လမ္း၊ တံတား၊လွ်ပ္စစ္မီး၊ စတဲ့အေျခခံ အေဆာက္အအံု နဲ႔ဆိုင္တဲ့ နယ္ပယ္၊ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ ေတြကုိေသေသခ်ာခ်ာလိုက္နာျခင္းရိွမရိွ ထိန္းေက်ာင္းေပးမယ့္ တရားရံုးတို႔၊ ျပည္သူ႔ရဲ တို႔နဲ႔ဆိုင္တဲ့ နယ္ပယ္၊ ပညာေရးနယ္ပယ္ နဲ႔ ယဥ္ ေက်းမႈနယ္ပယ္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနယ္ပယ္ေလးရပ္မွ အားနည္းခ်က္ေတြရိွေနၿပီဆိုယင္ေတာ့ အား ေကာင္းေအာင္လုပ္ထားေပေတာ့။ ဒါမွမဟုတ္ယင္ေတာ့ “လက္လီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး”ေခတ္မွာ လည္း သူမ်ားေနာက္ကက်န္ေနခဲ့ဦးမွာပဲ။
က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကေတာ့ “လက္ကားျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး”မွာလည္း သူမ်ားနဲ႔မယွဥ္ႏိုင္၊ “လက္လီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး” က်ေတာ့လည္း ဘာမွန္းမသိျဖစ္ေနဆဲပါ။ ဒါေတြရဲ႕ အရင္းခံ ျပ ႆနာဟာ အာဏာပိုင္မ်ားရဲ႕အသိအျမင္နည္းပါးမႈျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာဗဟုသုတနဲ႔ ပညာေရး အေျခခံနည္းပါးလွတဲ့ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ အဲဒီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြနဲ႔ စိမ္းေနဆဲပါ။ အက်ိဳးဆက္အားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ခၽြတ္ခ်ံက်မႈေတြဟာ ကာလရွည္ၾကာေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပ မယ့္ တိုင္းျပည္အတြင္းက ျပႆနာအရပ္ရပ္ဟာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ဥေဏွာက္ေတြနဲ႔မမီွႏိုင္ ေအာင္ ရႈပ္ေထြးေပြလီလာတာနဲ႔အမွ် အာဏာကို က်ားကုတ္က်ားခဲ ဆုတ္ကိုင္ထားခ်င္တဲ့ဆႏၵေတြ တစ္ျဖည္းျဖည္းေမွးမိွန္လာမွာပါ။
အခုလက္ရိွမွာပဲ တိုင္ျပည္အတြင္းက ေလာင္စာဆီျပႆနာကဟာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြအတြက္ ေခါင္း ခဲစရာျဖစ္ေနရပါၿပီ။ ေလာင္စာဆီကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျပည္သူလူထုကလႈပ္ရွားလာယင္လည္း ႏိွမ္ ႏွင္းပစ္လိုက္မယ္လို႔ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြလြယ္လြယ္ကူကူစဥ္းစားထားခဲ့ပံုရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔ ျပႆနာဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြထင္သလို လြယ္လြယ္ကူကူေျဖရွင္းလို႔ရတဲ့ ျပႆနာ မဟုတ္တဲ့အျပင္ ဒီ ေန႔ ကမ ၻာဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြသိတဲ့ လံုး၀န္းတဲ့ကမ ၻာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ လံုး၀န္း တဲ့ ကမ ၻာတုန္း ကဆို ယင္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ႕ဖိႏွိပ္မႈဟာ ထင္သလိုက်ဲႏိုင္မွာျဖစ္ေပမယ့္ အခုေတာ့ ဒီေန႔ျဖစ္တဲ့ ဆႏၵျပပြဲ ေတြကို ညတြင္းခ်င္း ကမ ၻာက သိႏိုင္ၿပီျဖစ္လို႔ ကမ ၻာျပားတဲ့ ဒဏ္ကို ျမန္မာ ႏိုင္ငံက စစ္ အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြအလူးအလဲခံေနရပါၿပီ။ ဒါဆိုယင္ေတာ့ ကမ ၻာျပားမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ လူေတြရဲ႕ ဘ၀နဲ႕ေလွ်ာ္ညီစြာ ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ကို အားသြန္ခြန္စိုက္စလုပ္ဖို႔လိုေနပါၿပီ။
(၀န္ခံခ်က္။ ။ Thomas Friedman ရဲ႕ “World Is Flat” စာအုပ္ထဲမွ အခန္း (၉)၊ The Virgin of Guadalupe ကိုဆီေလွ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုထားပါသည္။ စာေရးသူ)
No comments:
Post a Comment